Te Tai – Treaty Settlement Stories

Kōrero: Ngāti Pūkenga

Maketū

Video transcript

[Te tangi o te puoro tuarongo me te tangi a te ngārara.]

(He anga matatopa, hopunga ā-manu o tētahi repo. Kei te pokapū o te mata ko te waitohu, kōwhai o Te Tāwharau o Ngāti Pūkenga. Ka putaputa mai ko te kupu ‘Te Whenua’ i tētahi pouaka kōwhai. Ka whai mai ko te ingoa ‘Maketu’ mō tētahi wā poto.)

(Ka putaputa mai te ingoa ‘Kaikokopu’ i tētahi pouaka kahurangi me tētahi kōpere e tohu ana i tētahi awa.)


(Ka whiti atu ki tētahi ngutuawa. He anga matatopa, hopunga ā-manu.)

(Ka putaputa mai te ingoa ‘Kaikokopu’ i tētahi pouaka kahurangi me tētahi kōpere e tohu ana i te whenua kei waenga i te moana me te ngutuawa.)


(Ka whiti atu ki tētahi ngutuawa. He anga matatopa, hopunga ā-manu.)

(Ka putaputa mai te ingoa ‘Maketu’ i tētahi pouaka kahurangi me tētahi kōpere e tohu ana i te matakūrae hururua me ētahi whare.)

(Kei te pokapū ko te waitohu, kōwhai o Te Tāwharau o Ngāti Pūkenga.)

Tērā ētahi o ngā uri o Pūkenga i moe i te iwi o Te Arawa, ā, nō te hekenga mai i Ōpōtiki i te rautau tekau-mā-whitu kua nohia he whenua i te rohe o Te Arawa. Ko Ngāti Pūkenga tonu tētahi o ngā iwi ahi kā i te takiwā o Maketū. Kua whakakotahitia a Ngāti Pūkenga, a Ngāti Whakahemo, a Ngāti Makino, a Te Patuwai me Ngāti Pikiao ki te marae o Te Awhe. Kei Maketū ngā mate o Ngāti Pūkenga e takoto ana, ā, kei Maketū tonu ngā uri e noho ana hei Ngāti Pūkenga.

Ka tukuna ki a Ngāti Pūkenga ki Maketū ko te whenua o Waewaetūtuki i roto i te whakataunga mō Paengaroa hei utu mō te manaakitanga i tukuna i a rātou e tuarā ana i a Maketū i te rautau tekau-mā-iwa. Ko te tawhā tūāraki o te paraka o Waewaetūtūki ko te pito o te wahapū o Waihī. Ko te awa o Kaikōkopu te tāparepare i te taha rāwhiti, ā, ka heke atu ki te taitonga, ki Paengaroa.