Te Tai – Treaty Settlement Stories

He rauemi marau

He kohinga rauemi ēnei mā ngā ākonga me ngā kaiako. E hāngai atu hoki ēnei rauemi ki Te Marautanga o Aotearoa me te New Zealand Curriculum.

  • Te Mana o te Reo Māori – he rauemi marau

    Te Mana o te Reo Māori – he rauemi marau

    He aratohu mā te pouako

    Te Mana o te Reo Māori – he rauemi marau

    Kei tēnei kete ngā rauemi whakaako, akoako hoki hei āwhina i ngā ākonga me ngā pouako ki te tūhura i ā rātou ake hononga ki te reo Māori.

  • He aratohu mā te pouako: Te orokohanga o te reo Māori: he reo Poronīhiana

    He aratohu mā te pouako: Te orokohanga o te reo Māori: he reo Poronīhiana

    He aratohu mā te pouako

    Wāhanga 1: 1200s–1300sTe orokohanga o te reo Māori: he reo Poronīhiana

    Ko tā tēnei wāhanga hei whai tirohanga mō te orokohanga mai o te reo Māori me ōna hononga ki ngā reo puta noa i Te Moananui-a-Kiwa.

  • He aratohu mā te pouako: He pāhekoheko hou, he kupu hou

    He aratohu mā te pouako: He pāhekoheko hou, he kupu hou

    He aratohu mā te pouako

    Wāhanga 2: 1769–1835 He pāhekoheko hou, he kupu hou

    E whakarato ana tēnei wāhanga i te tirohanga whānui o ngā tauwhitiwhitinga i waenga i te Pākehā me te Māori i ngā tau 1769–1835.

  • He aratohu mā te pouako: Ko te reo Māori, te reo o Niu Tīreni

    He aratohu mā te pouako: Ko te reo Māori, te reo o Niu Tīreni

    He aratohu mā te pouako

    Wāhanga 3: 1835–1860Ko te reo Māori, te reo o Niu Tīreni

    E whakarato ana tēnei wāhanga i te tirohanga whānui o te wā o te hītori e pā ana ki te waitohutanga o He Whakaputanga o te Rangatiratanga o Nu Tireni i te tau 1835, me te Tiriti o Waitangi i te tau 1840.

  • He aratohu mā te pouako: Ngā pakanga me te tāmitanga

    He aratohu mā te pouako: Ngā pakanga me te tāmitanga

    He aratohu mā te pouako

    Wāhanga 4: 1860–1945Ngā pakanga me te tāmitanga

    E whakarato ana tēnei wāhanga i te tirohanga whānui o ngā wā pakanga, ngā ture i hangaia, me ngā ritenga a te Kāwana ki te whakawaimeha i te reo Māori e pēhia ana e te tāmitanga.

  • He aratohu mā te pouako: Ka mate haere te reo

    He aratohu mā te pouako: Ka mate haere te reo

    He aratohu mā te pouako

    Wāhanga 5: 1945–1978 Ka mate haere te reo

    E whakarato ana tēnei wāhanga i te tirohanga whānui o te wā o ngā tau 1945–1978, he wā i tere heke te whakamahinga o te reo Māori puta noa i te motu.

  • He aratohu mā te pouako: Ngā kaupapa whakarauora

    He aratohu mā te pouako: Ngā kaupapa whakarauora

    He aratohu mā te pouako

    Wāhanga 6: 1978–1985Ngā kaupapa whakarauora

    E whakarato ana tēnei wāhanga i te tirohanga whānui o ngā tau 1978–1985, he wā i pupū ake te nekehanga ki te whakarauora i te reo Māori.

  • He aratohu mā te pouako: Ko te kerēme WAI11

    He aratohu mā te pouako: Ko te kerēme WAI11

    He aratohu mā te pouako

    Wāhanga 7: 1975–1987 Ko te kerēme WAI11

    Ko te kaupapa o tēnei wāhanga ko te Taraipiunara o Waitangi. I whakatūria te Taraipiunara hei rōpū motuhake i te tau 1975, hei tūhura i ngā whatinga a te Karauna i te Tiriti o Waitangi.

  • He aratohu mā te pouako: Ngā mahi whakarauora mai i te kerēme

    He aratohu mā te pouako: Ngā mahi whakarauora mai i te kerēme

    He aratohu mā te pouako

    Wāhanga 8: 1985–2020 Ngā mahi whakarauora mai i te kerēme

    E hāngai ana te wāhanga 8 ki ngā tau 1985–2020, he wā e maha ana ngā tohenga me ngā mahi whakatairanga i te reo Māori, ā, he maha ngā ara i whāia e te Kāwanatanga ki te tautoko i te reo Māori.

  • Te Whakataunga Tiriti o Ngati Porou

    Te Whakataunga Tiriti o Ngati Porou

    Ma tenei rauemi paetukutuku e whakaatu nga piki me nga heke o te roanga atu o nga mahi mo te Whakataunga Tiriti a Ngati Porou mai i te tirohanga a Ngati Porou.

  • Ngati Porou: He aha kei roto?

    Ngati Porou: He aha kei roto?

    I te wahanga tuatahi nei, ka tirohia te Pire Whakataunga Tiriti o Ngati Porou me te hunga i tamoko i te Tiriti o Waitangi i te tau 1840.

  • Ngati Porou: Mo te Atua, te Kingi me te Whenua

    Ngati Porou: Mo te Atua, te Kingi me te Whenua

    E hangai ana tenei kiriata ki te whai wahitanga o Ngati Porou mo te Atua, mo te Kingi (Ingarangi) me te motu hoki. He nui tonu te utu a te iwi mo tenei tu ahuatanga.

  • Ngati Porou: He kawenata tapu

    Ngati Porou: He kawenata tapu

    St Mary's Church

    Ko te whare karakia o Hato Meri i Tikitiki, i te tau 1963.
    Te Whare Pukapuka o Alexander Turnbull. Tohutoro: AWM-0442-F

    I tenei o nga kiriata poto, ka tiro tatau ki te panga o te Karaiti ki a Ngati Porou i mua i te whakaaratanga mai o te Tiriti o Waitangi. Na, ki a Ngati Porou, he kawenata ke te Tiriti i waenga i te Iwi me Kuini Wikitoria.

  • Ngati Porou: Te ture Pakeha

    Ngati Porou: Te ture Pakeha

    I tenei kiriata ka tirohia nga whenua o Ngati Porou i murua e te Karauna. Ka titiro hoki ki ta Ngati Porou whakamahia ai i te ture hei whawhai mo o tatau whenua me a tatau tika tangata.

  • Ngati Porou: Mo nga ra o tou ao

    Ngati Porou: Mo nga ra o tou ao

    I tenei kiriata ka tirohia te ahua o te iwi o Ngati Porou me te whakarite i ta tatau Whakataunga Tiriti hei whakatipu i nga mahi ohanga mo te iwi o Ngati Porou.